Geschil over betrokkenheid WPATH bij WHO-richtlijn over transgezondheid

Gepubliceerd op 30 oktober 2024
door Jennifer Block
Origineel: theBMJ – Dispute arises over World Professional Association for Transgender Health’s involvement in WHO’s trans health guideline

De WHO zegt dat ze zich houdt aan het standaardprotocol voor haar transgender gezondheidsrichtlijn, maar het proces is bekritiseerd vanwege het gebrek aan transparantie en een associatie met WPATH, een organisatie die onder vuur ligt vanwege bemoeienis met haar eigen richtlijnontwikkeling. Jennifer Block doet verslag

Toen de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) afgelopen december de selectie voor haar eerste richtlijnpanel “over de gezondheid van transgenders en genderdiverse mensen” bekendmaakte, leek deze zwaar te leunen op de “genderbevestigende” benadering, die toegang tot hormonale en chirurgische behandelingen voor patiënten bevordert.^1,2 Het initiatief liep al snel vast in een storm van controverse, waarbij meer dan 100 artsen een gezamenlijke brief aan de WHO stuurden. Ondertekenaars beschuldigden de WHO ervan dat de meeste van de 21 leden van het panel voorstander waren van de bevestigende benadering, waarbij ze aangaven lid te zijn van organisaties als Global Action for Trans Equality (GATE) en de World Professional Association for Transgender Health (WPATH). Er was ook bezorgdheid over de mate waarin de aanbevelingen van het panel op bewijsmateriaal gebaseerd zouden zijn.

Ryan begreep uit de verklaring van de WHO dat de organisatie het uitbreiden van de toegang tot genderbehandelingen als een mensenrecht zag, waardoor het bewijsmateriaal van secundair belang werd.

De WHO leek een aantal van deze punten van kritiek aan te pakken: ze publiceerde in januari een document met veelgestelde vragen, stelde een bijeenkomst in februari uit om bewijsmateriaal te interpreteren en aanbevelingen te doen en kondigde in juni aan dat ze zes nieuwe leden zou toevoegen.^2,3
Diezelfde maand kwamen echter documenten aan het licht die aantonen dat twee leden van de richtlijncommissie van de WHO, in hun hoedanigheid van leidinggevenden van WPATH, hadden geprobeerd in te grijpen in een onafhankelijke evaluatie van het bewijsmateriaal dat door die organisatie was opgedragen voor haar richtlijnen van 2022 – en dat de Amerikaanse regering de richtlijnen van de WPATH had beïnvloed. Ondanks deze onthullingen blijven de twee leden deel uitmaken van de WHO-commissie.

Gebaseerd op rechten of op bewijs?

Een WHO-richtlijn begint met een multidisciplinair panel dat belast is met het opstellen van de vragen die beantwoord moeten worden, legt Paul Garner uit, emeritus hoogleraar aan de Liverpool School of Tropical Medicine in het Verenigd Koninkrijk, die 30 jaar heeft gewerkt aan de ontwikkeling van evidence-based richtlijnen bij Cochrane en de WHO. Die vragen bepalen welke bewijsbeoordelingen (evidence reviews) in opdracht worden gegeven, die vervolgens als basis dienen voor de aanbevelingen. “Dus als een richtlijnontwikkelingsgroep geen ideologische diversiteit heeft, zullen de aanbevelingen waarschijnlijk een vertekend beeld geven”, zegt Garner.

Dit was de belangrijkste zorg die naar voren werd gebracht in een brief die in januari werd ondertekend door meer dan 100 artsen uit 17 landen. De richtlijngroep van de WHO “weerspiegelt niet de reikwijdte van de professionele perspectieven”, stond er te lezen. “Een panel dat belast is met het ontwikkelen van deze richtlijn heeft de expertise nodig van leden die ervaring hebben met zowel patiënten die in transitie zijn gegaan als patiënten die uit transitie (detransitie) zijn gegaan.

Er waren ook zorgen over de WHO gestelde doelstelling2 om richtlijnen te verstrekken voor “interventies gericht op het vergroten van de toegang tot en het gebruik van” gezondheidsdiensten, waaronder “het verstrekken van genderbevestigende zorg, inclusief hormonen”, zonder eerst sterk bewijs te leveren dat die interventies nuttig zijn.

Brieven aan de WHO van de Society for Evidence Based Gender Medicine (SEGM), die zelf opdracht heeft gegeven voor diverse relevante systematische reviews die binnenkort verschijnen,^4,5,6,7 en het Clinical Advisory Network on Sex and Gender (CAN-SG), een netwerk van voornamelijk Britse en Ierse artsen, vroegen zich af of de WHO de voordelen en nadelen van hormonale behandelingen voor gender incongruentie zou evalueren – of dat ze in plaats daarvan “een beleidsstandpunt hierover heeft ingenomen zonder het bewijsmateriaal kritisch te beoordelen”, zoals het een brief van CAN-SG het stelde.⁸

Hoewel de WHO reeds in 2022 was begonnen met aan een richtlijn te werken, waren de openbare verklaringen over de reikwijdte en het proces niet erg gedetailleerd. Het agentschap kondigde aanvankelijk aan dat het, het standaard ontwikkelingsprotocol voor richtlijnen van de WHO zou volgen, maar het gebrek aan details over een zeer controversieel onderwerp leidde tot verhoogde waakzaamheid. Pas in januari van dit jaar werd duidelijk dat de richtlijn alleen van toepassing zou zijn op volwassenen.

Uit documenten die aan de rechtbank zijn overhandigd, blijkt ook dat WPATH, toen de SOC8-richtlijnen in de zomer van 2022 bijna werden gepubliceerd, onder externe druk stond van hooggeplaatste personen van het Amerikaanse ministerie van Health and Human Services om op het laatste moment nog een wijziging door te voeren.

De WHO verlengde de termijn voor publieke feedback, maar hield vol dat de focus lag op het leveren van gezondheidsdiensten en het bepleiten van de wettelijke erkenning van het zelfgeïdentificeerde geslacht.⁹ “De richtlijn zal de principes van mensenrechten, gendergelijkheid, universaliteit en gelijkheid weerspiegelen”, schreef de WHO in januari, maar gaf geen details of referenties met betrekking tot de “evidence synthesis” (bewijssynthese) die volgens de organisatie in 2023 werd gestart.¹⁰

Hannah Ryan, een specialist in klinische farmacologie aan het Royal Liverpool University Hospital, is een Cochrane-auteur met ervaring in richtlijnontwikkeling en lid van CAN-SG. Ryan begreep uit de verklaring van de WHO dat de organisatie het uitbreiden van de toegang tot genderbehandelingen als een mensenrecht zag, waardoor het bewijsmateriaal van secundair belang werd. “Hoewel we de toewijding aan het handhaven van mensenrechten toejuichen,” vertelt ze aan The BMJ, “is een vrije toegang tot interventies in de gezondheidszorg die in feite schadelijke effecten kunnen hebben niet echt een ondersteuning van iemands mensenrechten.”

SEGM schreef in februari een brief van 11 pagina’s waarin werd opgeroepen tot een transparanter proces om ervoor te zorgen dat “er gedegen onderzoeken worden opgezet om kernvragen te beantwoorden.” Na de onthullingen in juni over de leidinggevenden van WPATH, schreven zowel SEGM als CAN-SG om hun aanhoudende zorgen te uiten dat, zoals SEGM het noemde, de “sterke overlap” tussen de WHO-richtlijngroep en WPATH “directe negatieve gevolgen zal hebben voor de geloofwaardigheid van WHO’s eigen proces.” WHO reageerde niet rechtstreeks op beide groepen.

Beoordelingen “voltooid en ingediend” maar niet goedgekeurd

De bijgewerkte Standards of Care Version 8 (SOC8) richtlijnen van WPATH, die vaak worden aangehaald ter ondersteuning van genderbevestigende medische interventies voor alle leeftijden, werden eind 2022 gepubliceerd en werden gepromoot als zijnde “volgens het meest rigoureuze protocol ter wereld … een lang en nauwgezet wetenschappelijk beoordelingsproces“.¹¹ In juni van dit jaar bleek echter uit documenten van twee rechtszaken in de VS over het verstrekken van behandelingen voor genderdysforie, dat WPATH had geprobeerd een “goedkeuringsproces” in te stellen over manuscripten die afkomstig waren van de onafhankelijke systematische reviews waartoe het opdracht had gegeven.¹²

De SOC8-update begon in 2018, toen WPATH systematische reviews liet uitvoeren door een team van de Johns Hopkins University in Baltimore. De daaropvolgende jaren heeft dat team een aantal beoordelingen afgerond en ingediend bij de WPATH SOC8, blijkt uit een e-mail van maart 2023 die exclusief door The BMJ werd verkregen via een verzoek om openbare documenten. Maar het proces verliep niet soepel en er werden slechts twee manuscripten gepubliceerd: één over de invloed van hormonen op de geestelijke gezondheid en een ander over prolactine-niveaus bij transvrouwen die oestrogeen gebruiken.^13,14 “We hadden gehoopt meer van deze onderzoeken te publiceren, maar om een paar redenen hebben we dat niet gedaan,” schreef Karen Robinson, onderzoeksleidster bij Johns Hopkins, in de e-mail.

In een afzonderlijk gesprek drie jaar eerder met Christine Chang, een directeur bij het Amerikaanse Agency for Healthcare Research and Quality, had Robinson verwezen naar het indienen van “rapporten van beoordelingen (tientallen!)” bij WPATH, maar ze voegde eraan toe dat “we problemen hebben gehad met deze sponsor die onze mogelijkheid om te publiceren probeert te beperken”.

Johns Hopkins is een van de negen centra die een contract hebben met de Agency for Healthcare Research and Quality om systematische reviews uit te voeren over een breed scala aan onderwerpen, en het agentschap overwoog om er een te laten uitvoeren over de behandeling van genderdysforie bij kinderen en adolescenten. Hoeveel manuscripten voor systematische reviews Johns Hopkins precies heeft opgesteld, is nog onbekend, en noch Robinson noch iemand van de universiteit heeft gereageerd op de e-mail verzoeken van The BMJ om commentaar.

Het protocol vermeldt niets over het evalueren van potentiële schade, zoals hart- en vaatziekten, stofwisselingsziekten, osteoporose en hormoongevoelige kwaadaardige aandoeningen. Dit is hoogst ongebruikelijk gezien de bekende risico’s van deze medicijnen.

Robinson e-mailde Chang over de problemen met WPATH enkele dagen nadat zij een brief had ontvangen van verschillende leden van het uitvoerend comité waarin nieuwe “beleidslijnen en procedures” werden uiteengezet. Hierin werd het Hopkins-team opgedragen manuscripten in te dienen bij WPATH voor een goedkeuringsproces waarbij de voorzitter en medevoorzitters van SOC8 en het bestuur van WPATH moesten stemmen. Pas dan zouden de Johns Hopkins-onderzoekers groen licht krijgen om te publiceren.

WPATH stuurde Robinson en alle SOC8-auteurs in oktober 2020 een update waarin stond: “Het is van het grootste belang dat elke publicatie gebaseerd op de WPATH SOC8-gegevens grondig wordt gecontroleerd en beoordeeld om ervoor te zorgen dat deze publicatie geen negatieve invloed heeft op de brede toegang tot transgenderzorg.”

Het goedkeuringsproces zou worden bewaakt door de toenmalige voorzitter van de organisatie, Walter Bouman, een specialist in transgezondheid aan de Universiteit van Nottingham in het Verenigd Koninkrijk. Gail Knudson, arts aan de Universiteit van British Columbia en voormalig voorzitter van WPATH, had de brieven aan Robinson ook ondertekend. Bouman en Knudson werden benoemd in de WHO-richtlijnontwikkelingsgroep voor transgendergezondheid en blijven lid. Geen van beide reageerde op het verzoek van The BMJ om commentaar.

Uit documenten die aan de rechtbank zijn overhandigd, blijkt ook dat WPATH, toen de SOC8-richtlijnen in de zomer van 2022 bijna werden gepubliceerd, onder externe druk stond van hooggeplaatste personen van het Amerikaanse ministerie van Health and Human Services om op het laatste moment nog een wijziging door te voeren.¹⁵ Rachel Levine, assistent-secretaris voor gezondheid, vroeg de auteurs om de aanbevelingen voor de minimumleeftijd te verwijderen¹⁶ voor geslachtsgerelateerde hormonen en operaties. Bouman ontmoette Levine en haar medewerkers eind juli. In eerste instantie weigerde WPATH de minimumleeftijd te schrappen, omdat dit haar ‘consensus’-methodologie zou ondermijnen. In plaats daarvan bood WPATH aan de aanbevelingen te verlagen tot zwakkere ‘suggesties’. Maar toen de American Academy of Pediatrics dreigde SOC8 aan te klagen als deze wijziging niet werd doorgevoerd, schrapte WPATH de leeftijden volledig.¹⁷

Eerder dat jaar had Levine op de National Public Radio verwezen naar WPATH als de instelling van de “evidence-based standaard voor de evaluatie en behandeling van transpersonen”. Het gezondheidsagentschap en de academie weigerden commentaar te geven toen ze door The BMJ werden benaderd.

De aanwezigheid van WPATH-bestuurders in de richtlijnontwikkelingsgroep van de WHO is vooral verontrustend voor waakhonden zoals Zhenya Abbruzzese, medeoprichter van SEGM. “Als de WHO doorgaat met het negeren van het bewijs dat twee leden van de richtlijnontwikkelingsgroep een recente poging hebben ondernomen om bewijs met betrekking tot behandelingen op dit gebied te onderdrukken,” zegt ze, “kan dit de reputatie van de WHO op andere gebieden van de geneeskunde schaden, waar haar klinische richtlijnen hard nodig zijn.”

WHO reageert

Toen The BMJ in juli vragen begon te stellen aan de WHO, verdedigde de organisatie de samenstelling van de richtlijnwerkgroep en het proces. De organisatie was “op de hoogte van aantijgingen en mediaberichten met betrekking tot WPATH”, maar “geeft geen commentaar op juridische kwesties met betrekking tot externe organisaties”. De WHO voert “zorgvuldig onderzoek uit naar belangenverstrengeling”, zei het, en “leden van de GDG [richtlijnontwikkelingsgroep] handelen in hun eigen deskundige hoedanigheid”. Met betrekking tot bewijsbeoordelingen voor hormonale behandelingen zei de WHO alleen dat “de leden deelnemen aan een consensusproces waarbij ze internationaal erkende methoden gebruiken om het relevante bewijsmateriaal te beoordelen.”

Er bestaat niet zoiets als ‘niet genoeg bewijs om een systematische review uit te voeren’, want wat je doet is een vraag stellen en al het beschikbare bewijs proberen te vinden.

Eind augustus gaf het meer details door The BMJ te vertellen dat “systematische reviews zijn besteld” om de risico’s en voordelen van hormoonbehandeling voor geslachtsincongruentie bij volwassenen te evalueren. De critici vroegen zich af waarom dit niet uitdrukkelijk was vermeld, vooral gezien de roep om meer transparantie. “Meerdere vragen van bezorgde artsen en onderzoekers over de hele wereld werden beantwoord met stilzwijgen,” zegt Abbruzzese.

De WHO verstrekte vervolgens een lijst van negen systematische reviews en andere onderzoeksprotocollen aan The BMJ. Zeven zijn geregistreerd bij de Prospero database en één bij het Open Science Framework. De WHO heeft verklaard dat ze geen publieke link konden vinden voor de definitieve commissie, getiteld “Systematische reviews over de last en de gezondheidsimpact van stigma/discriminatie en geweld tegen transgender- en genderdiverse personen”.^{18,19,20,21,22,23,24,25} Uit de registratiegegevens blijkt dat de onderzoeken al in januari 2023 zijn gestart en dat sommige onderzoeken maanden eerder zijn begonnen dan hun openbare registratie in juli 2024. Geen enkele lijkt al te zijn afgerond of gepubliceerd.

Van deze negen reviews zal er één specifiek de hormonale behandeling evalueren. Ryan en Abbruzzese zijn het oneens met het gebrek aan aandacht voor schade. Ryan zegt: “Ze zijn van plan om te kijken naar ongewenste gebeurtenissen, waaronder misbruik van hormonen, suïcidaal gedrag en sterfte, maar specificeren niet dat ze het bewijs zullen onderzoeken voor ongewenste effecten die toe te schrijven zijn aan hormoonbehandeling, reproductieve gezondheid, spijt of detransitie.” Abbruzzese voegt hieraan toe: “Het protocol vermeldt niets over het evalueren van potentiële schade, zoals hart- en vaatziekten, stofwisselingsziekten, osteoporose en hormoongevoelige kwaadaardige aandoeningen. Dit is hoogst ongebruikelijk gezien de bekende risico’s van deze medicijnen.”

Ryan uit ook zijn bezorgdheid over het feit dat de systematische reviews “nalaten de gevolgen te onderzoeken” van de wettelijke erkenning van de zelf-identificatie van gender – wat de WHO nochtans definieert als een gezondheidsmaatregel – “op een andere groep dan trans- en genderdiverse mensen.” Abbruzzese sluit zich hierbij aan en zegt dat “onderzoek de potentiële schade moet onderzoeken voor vrouwen die de veiligheid van ruimtes voor één sekse zullen verliezen aan potentieel volledig genitaal intacte en testosteron machtige biologische mannen. De impact op de veiligheid en waarden en voorkeuren van vrouwen moet een belangrijk onderdeel van het onderzoek zijn.”

Een positieve aanbeveling door de WHO heeft wijdverspreide gevolgen voor het gezondheidsbeleid, zegt Garner. Als er bijvoorbeeld eenmaal een aanbeveling is gedaan voor een bepaald medicijn, zal het waarschijnlijk worden ingediend voor opname op de lijst van essentiële medicijnen van de WHO. Garner zegt dat een aanbeveling in een technische richtlijn doorgaans gewicht in de schaal legt bij het Expert Committee van de WHO dat aanvragen voor essentiële medicijnen evalueert, en dat het “waarschijnlijk” wordt goedgekeurd. “Zodra het op de lijst met essentiële medicijnen komt, verplicht dat overheden om het medicijn te leveren”, zegt hij.

Gordon Guyatt, hoogleraar aan de afdeling Health Research Methods, Evidence, and Impact van de McMaster University in Ontario, vindt dit geen probleem. “Ik denk dat de meeste mensen zouden zeggen dat volwassenen die aan een transitie denken, de beslissing moeten kunnen nemen en dat de medische zorg om hen te helpen bij de transitie voor hen beschikbaar moet zijn”, zegt hij. Hoewel er misschien maar weinig bewijs van voordeel is, voegt Guyatt eraan toe, “lijkt het mij een beslissing die erg afhankelijk is van waarde en voorkeur.”

Juan Franco, een huisarts en redacteur van BMJ Evidence-Based Medicine, is het hiermee eens, zolang “de richtlijn duidelijk maakt dat patiënten begrijpen dat het bewijs onzeker is, en er waarborgen zijn om bijwerkingen te volgen en te monitoren.”

“Een onhoudbare positie”

Robinson van Johns Hopkins verzette zich vele malen tegen de eisen van WPATH. Ze schreef aan WPATH: “Wij hebben het recht om te publiceren en alle publicaties van de [Johns Hopkins University] die voortkomen uit het werk dat wordt uitgevoerd als onderdeel van dit contract, zijn niet onderworpen aan goedkeuring door WPATH en vallen ook niet onder enig beleid van WPATH. Ik heb het gevoel dat ik deze uitspraken meerdere keren heb gedaan in e-mail- en telefoongesprekken, beginnend toen er in 2018 over het contract werd onderhandeld.”

Het onderzoek, geleid door Kellan Baker, vond weinig bewijs voor het effect van hormoonbehandeling op angst, depressie en kwaliteit van leven, maar concludeerde toch dat dergelijke behandeling “de gezondheid en het welzijn van transgenderpersonen bevordert”.

Sommige auteurs van de WPATH SOC8 waren bang dat onafhankelijke beoordelingen van het bewijsmateriaal de juridische bescherming van affirmerende interventies bij minderjarigen zouden kunnen ondermijnen. In een formulier dat leek deel uit te maken van het publicatieproces van WPATH’s SOC8 en dat nu wettelijk bewijs is, schreef een auteur van een hoofdstuk: “Onze zorgen – die gedeeld worden door de sociale rechtvaardigheidsadvocaten waarmee we spraken – zijn dat evidence-based review weinig tot geen bewijsmateriaal oplevert en ons in een onhoudbare positie brengt ten aanzien van het beïnvloeden van beleid of het winnen van rechtszaken.” Verschillende auteurs van WPATH SOC8 traden op als getuige-deskundige in rechtszaken aangespannen door de American Civil Liberties Union en andere aanklagers. Een ander merkte op dat elke formulering in de richtlijnen die de medische noodzaak ondermijnt – zoals “onvoldoende bewijs” of “beperkte gegevens” – de mensen die behandelingen als experimenteel bestempelen en pleiten voor beperking tot klinische proeven, meer macht zou geven.

In augustus 2020 vertelde Robinson aan Chang van het Agency for Healthcare Research and Quality dat “we weinig tot geen bewijs hebben gevonden over kinderen en adolescenten.” De WHO kwam dit jaar tot een soortgelijke conclusie en noemde het bewijs “beperkt en variabel”.³ Laura Edwards-Leeper, die medeauteur is aan het hoofdstuk over adolescenten, legt The BMJ uit: “We kregen van de leiding van WPATH te horen dat Johns Hopkins geen review kon doen voor de hoofdstukken over kinderen en adolescenten omdat er niet genoeg studies waren voor een beoordeling. In het hoofdstuk over adolescenten staat dat de “opkomende bewijsbasis wijst op een algemene verbetering in het leven van transgender adolescenten” die medische behandeling krijgen, maar er wordt geen systematische review genoemd.

Carl Heneghan, directeur van het Centre for Evidence-Based Medicine van de Universiteit van Oxford, zegt: “Er bestaat niet zoiets als ‘niet genoeg bewijs om een systematische review uit te voeren’, want wat je doet is een vraag stellen en al het beschikbare bewijs proberen te vinden.” Als een review alleen bewijs met een lage zekerheid vindt, zegt hij, zou de aanbeveling moeten zijn om “de behandeling voort te zetten in de context van een onderzoek dat de onzekerheden aanpakt” – anders zullen patiënten beperkt bewijs blijven houden om hun beslissingen te onderbouwen.

Franco van BMJ Evidence-Based Medicine zegt: “Ik denk dat we het er allemaal over eens zijn dat we meer bewijs nodig hebben bij kinderen. En we moeten de ouders van kinderen met diverse identiteiten helpen begrijpen dat onderzoek nodig is en hoe het hen zal helpen.”

Na het geschil tussen Johns Hopkins en WPATH werd er slechts één recensie gepubliceerd,^1,3 en deze bevat de bewoordingen die WPATH eiste in haar e-mail aan Robinson – taalgebruik dat redactionele onafhankelijkheid impliceert: “De auteurs van dit manuscript zijn verantwoordelijk voor de inhoud ervan. Verklaringen in het manuscript weerspiegelen niet noodzakelijkerwijs de officiële standpunten van WPATH en impliceren geen goedkeuring van WPATH.” Het onderzoek, geleid door Kellan Baker (die in 2021 een PhD behaalde aan Johns Hopkins), vond weinig bewijs voor het effect van hormoonbehandeling op angst, depressie en kwaliteit van leven, maar concludeerde toch dat dergelijke behandeling “de gezondheid en het welzijn van transgenderpersonen bevordert”. Baker reageerde niet op een verzoek om commentaar.

WPATH hield vast aan zijn richtlijnen en merkte op dat “WPATH het [Johns Hopkins] evidence based review team niet kon en niet heeft verboden om te publiceren.” Anderen zijn WPATH te hulp geschoten, waaronder Robinsons collega Ian Saldanha, adjunct-directeur van het Johns Hopkins Evidence-Based Practice Center. Hij was medeauteur van een onlangs ingediend “friend of the court”-document waarin het SOC8-ontwikkelingsproces “rigoureus” en “methodologisch verantwoord” wordt genoemd en waarin staat: “Hoewel het in theorie ideaal zou kunnen zijn dat elk aspect van een klinische praktijkrichtlijn direct wordt ondersteund door een systematische review, is dit in de praktijk buitengewoon zeldzaam, zo niet onmogelijk.”²⁶

Heneghan zegt dat een richtlijn die geschreven is zonder systematisch onderzoek “wat mij betreft de richtlijn ongeldig maakt”, omdat zonder een rigoureuze beoordeling van het bewijsmateriaal “het neerkomt op meningen en dogma’s”.

Mary Butler, co-directeur van het Evidence-Based Practice Center van de Universiteit van Minnesota, tekende het juridische document – dat volledig opgesteld door advocaten naar haar werd gestuurd – maar vertelde aan The BMJ dat ze niet bekend was met de gerapporteerde inmenging in de ontwikkeling van de WPATH-richtlijnen. Ze geloofde dat de bedoeling van het document was om “het vermogen van op bewijs gebaseerde processen om de gezondheidszorg te ondersteunen” te bevorderen.

Guyatt zegt: “Alle richtlijnen zouden gebaseerd moeten zijn op systematische reviews van het relevante bewijsmateriaal”. Bovendien, zegt hij, “moet goed uitgevoerde wetenschap die de algemene gemeenschap ten goede komt” voor iedereen beschikbaar zijn, dus “is het raadselachtig waarom Johns Hopkins niet alle reviews die het heeft uitgevoerd, heeft gepubliceerd”, en het is “problematisch” dat WPATH “zou proberen de publicatie te blokkeren.”

Volgens Franco zou de beste aanpak zijn om de reviews te publiceren. Zelfs als ze op preprint-servers zijn verspreid, vindt Heneghan, “is er in deze tijd geen excuus is om je gegevens of je specifieke systematische review niet openbaar te maken.”

Referenties

1. Wereldgezondheidsorganisatie. WHO-richtlijnen voor de gezondheid van transgenders en genderspecifieke mensen: Richtlijnen Ontwikkelingsgroep biografieën van voorgestelde leden van de Richtlijnen Ontwikkelingsgroep. Jan 2024. https://cdn.who.int/media/docs/default-source/hq-hiv-hepatitis-and-stis-library/biographies_tgd-gdg_proposed_members_2024.pdf?sfvrsn=5b1e7491_3</class=”western”>
2. Wereldgezondheidsorganisatie. WHO kondigt de ontwikkeling aan van een richtlijn over de gezondheid van trans- en genderdiverse mensen. 18 dec 2023. https://www.who.int/news/item/18-12-2023-who-announces-the-development-of-a-guideline-on-the-health-of-trans-and-gender-diverse-people
3. Wereldgezondheidsorganisatie. Veelgestelde vragen (FAQ): WHO-ontwikkeling van de richtlijn over de gezondheid van transgenders en genderdiverse mensen. Bijgewerkt op 20 juni 2024. https://cdn.who.int/media/docs/default-source/documents/gender/200624—tgd_faqupdates-final-v2.pdf
4. Miroshnychenko A, Roldan Y, Ibrahim S. Complete or partial social gender transition for individuals with gender dysphoria: a systematic review and meta-analysis. Prospero 2022:CRD42022308739. https://www.crd.york.ac.uk/prospero/display_record.php?RecordID=308739
5. Miroshnychenko A, Ibrahim S, Roldan Y, et al. Borstbinding en scrotale plooiing bij personen met genderdysforie: Een systematische review en meta-analyse. Prospero 2023:CRD42023448265. https://www.crd.york.ac.uk/prospero/display_record.php?RecordID=448265
6. Miroshnychenko A, Roldan Y, Ibrahim S, et al. Puberteitsblokkers en geslachtsoverschrijdende hormonen: een systematische review en meta-analyse. Prospero 2023:CRD42023452171. https://www.crd.york.ac.uk/prospero/display_record.php?RecordID=452171
7. Miroshnychenko A, Roldan Y, Ibrahim S. Mastectomy for adolescents and young adults with gender dysphoria: a systematic review and meta-analysis. Prospero 2022:CRD42022324741. https://www.crd.york.ac.uk/prospero/display_record.php?RecordID=324741
8. Klinisch adviesnetwerk voor sekse en gender. CAN-SG statement on the proposed WHO guideline for the health of trans and gender divers people. 4 jan 2024. https://can-sg.org/2024/01/04/can-sg-statement-on-the-proposed-who-guideline-for-the-health-of-trans-and-gender-diverse-people/
9. Wereldgezondheidsorganisatie. Verlengde deadline voor feedback op de ontwikkeling van een WHO-richtlijn over de gezondheid van transgenders en genderdiverse mensen. 15 jan 2024. https://www.who.int/news/item/15-01-2024-extended-deadline-for-feedback-on-who-development-of-a-guideline-on-the-health-of-trans-and-gender-diverse-people
10. Wereldgezondheidsorganisatie. Veelgestelde vragen (FAQ) WHO-ontwikkeling van de richtlijn over de gezondheid van transgenders en genderdiverse mensen. 15 jan 2024. https://cdn.who.int/media/docs/default-source/hq-hiv-hepatitis-and-stis-library/tgd_faq_16012024.pdf
11. Coleman E. Ik heb geholpen bij het schrijven van normen voor genderbevestigende zorg. Texas gaat de verkeerde kant op. Dallas Morning News 22 jul 2023. https://www.dallasnews.com/opinion/commentary/2023/07/22/i-helped-write-gender-affirming-care-standards-texas-is-going-the-wrong-way/ (Inloggen vereist) Beschikbaar op: https://www.wpath.org/media/cms/Documents/Newsroom/Press%20Releases/Dallas%20Morning%20News%2007.23.2023%20Eli%20Coleman%20OpEd.pdf?_t=1690899446
12. Onderzoek naar transgeneeskunde is gemanipuleerd[Login nodig]. Economist2024 (online gepubliceerd 27 jun). https://www.economist.com/united-states/2024/06/27/research-into-trans-medicine-has-been-manipulated. Google-scholar
13. Baker KE, Wilson LM, Sharma R, Dukhanin V, McArthur K, Robinson KA. Hormoontherapie, geestelijke gezondheid en kwaliteit van leven bij transgenders: een systematische review. J Endocr Soc2021;5:bvab011. doi:10.1210/jendso/bvab011. pmid:33644622 CrossRef PubMed Google Scholar
14. Wilson LM, Baker KE, Sharma R, Dukhanin V, McArthur K, Robinson KA. Effecten van anti-androgenen op prolactinespiegels bij transgender vrouwen die oestrogeentherapie krijgen: Een systematische review. Int J Transgend Health2020;21:391-402. doi:10.1080/15532739.2020.1819505. pmid:34993517 CrossRef PubMed Google Scholar
15. Ghorayshi A. Ambtenaren van Biden drongen aan op het schrappen van leeftijdsgrenzen voor transoperaties, blijkt uit documenten. New York Times 25 juni 2024. https://www.nytimes.com/2024/06/25/health/transgender-minors-surgeries.html
16. Blok J. Amerikaanse richtlijnen voor transgendergezondheid laten leeftijd waarop behandeling wordt gestart open voor klinische beoordeling. BMJ2022;378:o2303. doi:10.1136/bmj.o2303. pmid:36167353 FREE full text Google Scholar
17. Ryan B. E-mails tonen vete binnen American Academy of Pediatrics over Florida, transgenderkwesties. New York Sun 27 sep 2024. https://www.nysun.com/article/the-aap-files-inside-feud-within-american-academy-of-pediatrics-torn-over-transgender-issues-about-groups-decision-to-hold-meeting-in-anti-lgbtq-florida-of-ron-desantis (Aanmelden vereist)
18. Yeh PT, Kennedy C, Cooney E. Genderbevestigende klinische zorg voor transgenders en genderdiverse mensen: een systematische beoordeling van de effectiviteit. Prospero 2024:CRD42024539078 https://www.crd.york.ac.uk/prospero/display_record.php?RecordID=539078
19. Connolly D, Muschialli L, Allen C. Genderbevestigende klinische zorg voor transgenders en genderdiverse mensen: een systematisch onderzoek naar waarden en voorkeuren en kosteneffectiviteit. Prospero 2024:CRD42024569628. https://www.crd.york.ac.uk/prospero/display_record.php?RecordID=569628
20. Yeh PT, Kennedy C, Cooney E. Genderbevestigende hormonen voor transgenders en genderdiverse mensen: een systematisch onderzoek naar effectiviteit, waarden en voorkeuren, en kosten. Prospero 2024:CRD42024451558. https://www.crd.york.ac.uk/prospero/display_record.php?RecordID=451558
21. Xia J, Yao X, Zhu Z, et al. Onderwijs- en/of trainingsinterventies over inclusieve en/of genderbevestigende zorg voor gezondheidswerkers en studenten. Prospero 2023:CRD42023443288. https://www.crd.york.ac.uk/prospero/display_record.php?RecordID=443288
22. Restar A, Scheim A, Everhart A, et al. Protocol for systematic review of the impact of gender-inclusive health policies on the health and well-being of trans people. Prospero 2023:CRD42023465905. https://www.crd.york.ac.uk/prospero/display_record.php?RecordID=465905
23. Scheim A, Restar A, Everhart A, et al. Health and well-being impacts of legal gender recognition for transgender and gender-diverse people: a systematic review. Prospero 2023:CRD42023441769. https://www.crd.york.ac.uk/prospero/display_record.php?RecordID=441769
24. Yeh PT, Kennedy C, Cooney E. Systematic reviews on values and preferences regarding the health sector response to violence against trans and gender divers people. Prospero 2024:CRD42024540670. https://www.crd.york.ac.uk/prospero/display_record.php?RecordID=540670
25. Elsawy M, Sijbrandij M, Witteveen A, Cuijpers P, Kreukels B, Zheng Z. The mental health of trans and gender divers populations: an umbrella review of systematic reviews with or without meta-analyses. OSF 2024 (bijgewerkt 9 apr). https://osf.io/2ds46/
26. Brouwers M, Butler M, Golden NH, et al. Brief of Amici Curiae clinical practice guideline experts in support of petitioner and respondents in support of Petitioner. Hooggerechtshof van de Verenigde Staten. 2024. https://www.supremecourt.gov/DocketPDF/23/23-477/323982/20240903164457972_23-477_Amicus%20Brief.pdf